Eind 2023 neemt Jan van den Bosch, na jarenlang in het bestuur van Mercy Ships Holland te hebben gediend, officieel afscheid als bestuursvoorzitter. Mercy Ships Holland interviewde Jan over zijn reis met Mercy Ships in de afgelopen 45 jaar.
Hóe en wanneer ben je voor het eerst in aanraking gekomen met Mercy Ships?
In 1978 kwam ik voor het eerst in aanraking met Mercy Ships. Ik was destijds hoofd jongerenprogramma’s bij de Evangelische Omroep (EO). Via een relatie van Jeugd Met Een Opdracht (Youth With A Mission (YWAM)) werd ik uitgenodigd voor een ontmoeting met Don Stephens die voor YWAM werkte. Hij had een droom om een schip om te bouwen tot een varend ziekenhuis om veilige en gratis chirurgische zorg te brengen naar hen die dat het meest nodig hebben.
Tijdens mijn eerste ontmoeting met Don zei hij: “Jan, I need 130.000 dollars today, otherwise I cannot buy the ship”. Maar ik heb geen 130.000 dollar, antwoordde ik. Toen ben ik met Don de bestuurskamer van EO binnenlopen. Don vertelde ook daar zijn verhaal. Lang verhaal kort: hij ging weg met 130.000 dollar. Mede met dit geld is het eerste schip, de Anastasis, in de vaart gekomen. Vanaf het prille begin ben ik dus al bij Mercy Ships betrokken. En dat ben ik altijd gebleven. Mercy Ships bestaat inmiddels alweer 45 jaar.
Wanneer ben je bestuurder geworden bij Mercy Ships Holland?
Al die jaren ben ik betrokken geweest bij het uitbouwen van Mercy Ships Holland. Ik werd adviseur van het bestuur van Mercy Ships Holland en was ik betrokken bij veel evenementen. Ik verzorgde promoties en rondleidingen toen ons varende ziekenhuis de Anastasis naar Nederland kwam in 2007. Hierna ben ik gevraagd om bestuurslid te worden, waarvan sinds 8 september 2015 als bestuursvoorzitter.
Wat was jouw rol als bestuurder bij Mercy Ships Holland?
Als bestuurder ben je nauw, maar ook op gepaste afstand, betrokken. Van regelmatig overleg met de directeur en het managementteam tot aan samen met het hen en het bestuur de toekomstplannen toetsen. Met het team van Mercy Ships heb ik mij ingezet voor de groei van ons kantoor in Nederland en ben ik ook veel betrokken geweest bij de groei van ons Europees Distributiecentrum in Rotterdam. Daarnaast heb ik mij ook ingezet om Mercy Ships bekend te maken en heb ik het ‘comité van aanbeveling’ opgezet.
Mercy Ships heeft een enorme ontwikkeling meegemaakt in de afgelopen decennia. Ik mocht er ook bij zijn toen zowel de nieuwe schepen, de Africa Mercy en de Global Mercy, in de vaart kwamen. Een persoonlijk hoogtepunt was toen in 2022 de Global Mercy in Rotterdam was en we ruim 15.000 bezoekers mochten ontvangen aan boord. Ik ben blij dat ik het Internationale bestuur, waar ik deel van uitmaak, destijds kon overtuigen om de Global Mercy naar Rotterdam te brengen. Het heeft Mercy Ships Holland veel opgeleverd, zoals de honderden vrijwilligers die zich na het bezoek hebben aangemeld om aan boord mee te helpen aan de missie ‘Medische zorg voor ieder mens’.
Wat motiveert je om je jarenlang in te zetten voor Mercy Ships?
Al vrij snel na de komst van de Anastasis in 1978 ben ik aan boord geweest en maakte ik kennis met het werk van Mercy Ships. Dat maakte op mij een onuitwisbare indruk. Wat ik zag waren veel mensen, waaronder kinderen, met ernstige aandoeningen: enorme tumoren, open gehemelten, vergroeiingen en staar. Mensen met staar kregen, soms na jaren slecht zicht, met een simpele ingreep aan boord het licht weer terug in de ogen. En daar zag ik ook het licht van de liefde van Jezus in weerspiegelt.
In Afrika is de zorg niet zoals in Nederland. Met eigen ogen heb ik gezien hoe kostbaar het is om de armsten van Afrika toegang te geven tot medisch specialistische zorg die er anders niet is. Dit raakt mijn hart diep en daardoor ben ik zó betrokken. Mijn persoonlijke drive voor het brengen van hoop en genezing is de volgende tekst van Jezus.
Ik had honger en u hebt Mij te eten gegeven. Ik had dorst en u hebt Mij te drinken gegeven. Ik was een vreemdeling en u hebt Mij in uw huis uitgenodigd. Ik had niets om aan te trekken en u hebt Mij kleren gegeven. Ik was ziek en u hebt Mij opgezocht. Ik zat in de gevangenis en u bent bij Mij geweest. (Mattheüs 25)
Aan deze tekst voeg ik altijd toe: Ik had medische hulp nodig en u hebt het Mij gegeven. Nu, 45 jaar later, wordt ik nog steeds geraakt door de missie van Mercy Ships. Ik hoop dan ook altijd betrokken te blijven bij het werk van Mercy Ships.
Wat is het meest indrukwekkende dat je bij Mercy Ships in Afrika hebt gezien? Wat raakt je nog altijd?
Er zijn veel verhalen die mij bijblijven. Ik kan er eindeloos over vertellen, maar er is één verhaal dat er in het bijzonder uitspringt. Dat is het verhaal van Roger. Ik was in Togo (West-Afrika) bij de Africa Mercy. Er stonden 11.000 mensen te wachten met hoop op een operatie, waaronder een echtpaar met een jongen van 9 jaar op zijn vaders arm. Hij heet Roger. Roger had een gezwel zo groot als een meloen in zijn gezicht. Hij kon bijna niet meer zien en de ouders moesten het gezwel optillen om hem te voeden. Roger is geopereerd en hij kreeg dankzij een operatie bij Mercy Ships zijn leven weer terug.
Wat zijn de mooiste momenten uit je tijd bij Mercy Ships?
Ik heb zoveel bijzondere en mooie momenten mogen beleven, teveel om op te noemen. Wat ik nooit zal vergeten is mijn ontroering toen het grootste ziekenhuisschip ter wereld, de Global Mercy, de haven van Rotterdam invoer in 2022. Maar hierover vertelde ik jullie eerder al.
Wat ook een onvergetelijke indruk heeft gemaakt zijn de ouderen die aan boord aan staar geopereerd worden. De dag na de operatie wordt collectief bij tientallen ouderen het verband van hun ogen verwijderd. Na een half uur kunnen de patiënten weer redelijk goed zien, en na een uur weer helemaal. Dan volgt er een explosie van blijdschap. Prachtig om mee te maken is dat!
Ben je persoonlijk ook veranderd door je ervaringen bij Mercy Ships?
Absoluut. Doordat ik veel heb gereisd naar gebieden in de wereld waar je normaal gesproken niet komt, heb ik mogen ervaren dat we in Nederland heel comfortabel leven. Door het zien van dit grote contrast ben ik overtuigd geraakt dat wij de roeping hebben om te zorgen voor de meest kwetsbare mensen.
Blijf je betrokken bij Mercy Ships na het neerleggen van je bestuurdersrol?
Naast mijn bestuurstaken bij Mercy Ships Holland ben ik ook vicevoorzitter van Mercy Ships Internationaal. Dit laatste blijf ik doen nu ik mijn bestuurdersrol in Nederland neerleg. Als vicevoorzitter in het internationale bestuur functioneer ik ook als spreekbuis voor Mercy Ships Holland.
Wat wens je Mercy Ships voor in de toekomst toe?
Mercy Ships wens ik toe dat de droom en missie waar zij in 1978 mee is begonnen, nog even levendig blijft als toen. En dat het 2000-jaar oude voorbeeld van Jezus, om hoop en genezing te brengen waar de nood het hoogst is, het belangrijkste blijft in alles wat Mercy Ships doet.
‘Blijf je Mercy Ships steunen’?
Jan van den Bosch
Heb je nog een boodschap voor de lezer?
Iedereen die op één of andere manier betrokken is bij ons werk, werkt mee aan het dienen van God en mensen. God dienen is mensen dienen, en mensen dienen is God dienen. Ik ben erg dankbaar voor alle betrokken mensen in Nederland en wereldwijd. Jullie helpen mee aan een toekomst voor de meest kwetsbare mensen. Ik ben trots op jullie! De roep om medische zorg in Afrika is nog steeds enorm. Blijf je Mercy Ships steunen?
Jan van den Bosch wordt opgevolgd door Paulus Steenkamp.
Stuur Jan een kaartje
Wil je Jan bedanken voor zijn inzet? Stuur een kaartje naar:
Mercy Ships Holland
t.a.v. Jan van den Bosch
Ridderkerkstraat 20
3076 JW Rotterdam