Hoe ben je met Mercy Ships in aanraking gekomen?
‘In Nederland ben ik werkzaam als Spoedeisende Hulp verpleegkundige. Een aantal jaar geleden bekeek ik mijn urenoverzicht en daaruit bleek dat ik ruim drie maanden vrij zou kunnen nemen. Tijdens mijn opleiding tot verpleegkundige heb ik altijd gehoopt om een keer in Afrika iets te kunnen betekenen. Ooit had ik gehoord van een ziekenhuisschip. Ik ben gaan googelen en binnen vijf minuten had ik het gevonden: Mercy Ships! Diezelfde avond heb ik heel wat informatie verzameld, alle filmpjes van Mercy Ships bekeken en ik was eruit: ik wil een van die verpleegkundigen zijn die voor deze patiënten mag zorgen!’
Je bent twee keer eerder aan boord geweest, vertel daar eens iets over.
‘De eerste keer uiteindelijk vijf maanden, in Madagaskar. Ik kwam aan boord als afdelingsverpleegkundige voor volwassenen. In mijn laatste weken aan boord in die periode was ik al bezig met de aanmelding voor het nieuwe seizoen. Ik kon mij niet voorstellen dat dit het was. Ik wilde opnieuw naar het schip om lieve baby’s te kunnen knuffelen die aan hun gespleten lip zijn geopereerd. Ik wilde nieuwe patiënten verwelkomen op het schip en hen geruststellen dat ze echt niets hoeven te betalen en wij ons best gaan doen om goed voor hen te gaan zorgen. Ik wilde… vul maar in. En dat is gebeurd. Het daarop volgende seizoen lag het schip in Benin en toen ben ik voor twee maanden terug geweest. In die tijd ben ik aan boord gekomen als kinderverpleegkundige, maar heb ik ook twee weken gewerkt op de uitslaapkamer van de operatiekamers (recovery). En heb ik twee weken meegedraaid in het screeningsteam.’
Je bent weer teruggekomen, nu voor langere tijd, waarom?
‘Het leek mij bijzonder om een volledige periode verbonden aan één land mee te maken, een volledige fieldservice. Van de start tot het afscheid. Ik was daardoor ook in de gelegenheid om in het screeningsteam te werken, voor deze functie word je namelijk minimaal een volledige periode gevraagd. Vrienden, familie en collega’s stonden niet te juichen toen ik het ze meedeelde dat ik een heel seizoen zou gaan, maar ze staan achter mij en steunen mij! Voor een heel aantal kwam het niet als verrassing – ze hadden het wel verwacht. Ik denk dat mijn enthousiasme niet onopgemerkt bleef.’
Je werkt in het screeningsteam, wat is jouw rol?
‘Het screeningsteam bestaat momenteel uit zes leden. We werken in een tent op de kade naast het schip. Samen met twee andere verpleegkundigen ben ik Screening Nurse. Wij zijn degenen die de patiënten als eerste mogen begroeten en onderzoeken. Ik onderzoek de patiënt en kijk daarbij onder andere naar diens algehele gezondheid en het probleem waarvoor hij/zij zich bij Mercy Ships aangemeld heeft. Binnen het screeningsteam komen heel veel dingen kijken, maar in het kort gezegd: het is aan ons om de juiste patiënt op het juiste tijdstip in de havenstad te hebben en medisch voor te bereiden, zodat de juiste chirurg deze patiënt kan opereren.’
Je ziet heel veel patiënten met vaak ernstige aandoeningen, wat doet dat met je?
‘Het maakt me klein en tegelijk enorm dankbaar dat ik opgegroeid ben in een land waar de zorg zo goed geregeld is. In Nederland is goede, kwalitatieve zorg, de verzekering dekt de kosten en we hoeven geen dagen te reizen. Wanneer ik de schrijnende verhalen aanhoor, mag ik deze aanhoren met de dankbare gedachte dat we hier hopelijk wat aan kunnen doen. Het is toch fantastisch dat er een schip met een ziekenhuis aan boord aanmeert en daadwerkelijk de lokale bevolking gratis gaat opereren en de lokale gezondheidsmedewerkers traint?’
Moeten jullie als screeningsteam weleens ‘nee’ zeggen tegen een patiënt?
‘Ja, helaas wel. Er zijn diverse redenen waardoor wij mensen moeten teleurstellen. Zo kan het zijn dat een tumor kwaadaardig is. Een andere reden kan zijn dat we erachter komen dat de patiënt in een vergevorderd stadium van aids zit, waardoor zijn immuunsysteem ernstig is aangetast. Of een aandoening kan zodanig ernstig geworden zijn, dat het niet meer operabel is. Iedereen die bij ons komt, komt met verwachtingen. En die verwachtingen kun je niet altijd waarmaken. Dit doet iets met je, helemaal wanneer je een aantal gesprekken met diegene hebt gehad en je de patiënt wat hebt leren kennen. Het maakt mij machteloos, het verscheurt me soms als ik er weer achter kom hoe oneerlijk het is! Waarom wij wel, en zij niet?’
Hoe zie je jouw rol in het grotere geheel?
‘Iedere functie is van onmisbare waarde. Van de schoonmaak (denk aan infectiegevaar op een schip waarbij we dicht op elkaar leven) tot de chirurg die daadwerkelijk de patiënt opereert. Ik ben dankbaar dat er mensen zijn die ervoor zorgen dat iedere maaltijd weer klaar staat, zodat ik met het medische personeel zoveel mogelijk tijd aan de patiëntenzorg kan besteden. Met mijn rol sta ik voor de patiënt gezien vooraan in het hele Mercy Ships proces, maar ik kan mijn werk niet doen zonder al die andere vrijwilligers om mij heen. Ik mag een bouwsteen zijn in dit gehele proces!’
Hoe is het om met mensen uit zoveel verschillende culturen samen te werken?
‘Interessant, lastig, leuk en soms reuze grappig! Wij als Nederlanders benoemen direct wat wij willen, mensen uit een andere cultuur doet dit vaak met een lang verhaal op een indirecte manier. De culturele gewoonten zijn ook leuk om te delen. Wanneer wij ons eind november druk gaan maken over sinterklaas, genieten alle anderen lachend mee. En echt waar – iedereen hier aan boord vindt pepernoten erg lekker!’
Wat zijn de voor- en nadelen van het wonen op de Africa Mercy?
‘Ieder voordeel heeft zo ook weer zijn nadeel. Je eigen slaapplekje is erg krap, maar dat betekent ook weinig schoonmaakwerk. Het eten wordt voor je gekookt, maar dat betekent ook eten wat de pot schaft. Iedereen spreekt Engels. Dit kan in het begin nog wel eens lastig kan zijn, maar uiteindelijk wordt je eigen Engels er alleen maar beter van. Het lekkere en de ongezonde hapjes van thuis mis je, maar als die naar je opgestuurd worden ben je in de wolken en geniet je er wel drie keer zoveel van.’
Heb je naast je werk ook tijd voor ontspanning?
‘In het weekend ben ik vrij. Dan heb ik de mogelijkheid om de stad in te gaan, ergens even een ijsje te gaan eten of naar een Afrikaanse stoffenmarkt te gaan. Af en toe worden er uitjes georganiseerd om wat meer van het land te zien. Het strand op of de bergen in en wandelen! Boven op het dek hebben we een zwembad om even heerlijk af te kunnen koelen. Leuk weetje: dit zwembad was voorheen een zeevaartcontainer. Vul de bak met water, bouw het een beetje om en je hebt een zwembad!’
Wat merk je van ‘following the model of Jesus’ aan boord?
‘Iedereen hier komt met hetzelfde doel: hoop en genezing brengen. We betalen allemaal voor ons verblijf aan boord en we worden financieel gezien allemaal armer, maar in ons hart worden we rijker. Iedere afdeling, van receptie tot de operatiekamer, begint de dag of dienstwisseling met gebed en een stukje Bijbellezen. We mogen hier samen aan het werk, maar kunnen dit niet zonder onze God en Vader!’
Wat is je favoriete plek op de Africa Mercy?
‘Een heerlijk plekje is boven op de stuurhut, ook wel de brug genoemd. ‘s Avonds je avondeten opeten terwijl je uitkijkt over de haven en de ondergaande zon. Warm is het hier altijd, maar als je zo hoog zit komt er een fijne bries voorbij. Je kunt rustig even je gedachten laten gaan of met iemand een goed gesprek hebben.’
Wat mis je uit Nederland en wat niet?
‘Wat ik mis zijn de gewone dingen. Bijvoorbeeld even op de fiets springen en zelf je boodschappen halen. Koffiedrinken aan de keukentafel met mijn familie. Zelf bedenken wat je gaat eten en wanneer – geen rekening te hoeven houden met de eetzaaltijden. Het licht in je ‘huis’ aandoen zonder dat je rekening hoeft te houden met iemand die ligt te slapen. En, zondags naar je eigen kerkelijke gemeente gaan!’
‘Wat ik niet mis is het materialisme. Al de reclame die wekelijks door de bus valt, de winkels die vol liggen met mooie spullen. Ik moet toegeven dat ik er in Nederland toch al wel snel gewoon aan meedoe. Hier is daar geen sprake van. Het zou zelfs ongemakkelijk zijn als ik mij druk ga maken om de laatste trends of dat mijn haar wel het juiste model heeft terwijl tegenover mij een patiënt zit die letterlijk de gaten in de kleren heeft zitten. Dat materialisme speelt hier gewoon niet, en dat is heerlijk!’
Een aanrader om aan boord te werken?
‘Ja, absoluut! Als je wat voor je medemens wil betekenen, ben je hier op de juiste plek. Niet altijd direct aan het bed van de patiënt, maar ook indirect! Denk aan de functie van timmerman, werken in de machinekamer, accountancy of administratie. Het is een unieke ervaring, en je moet er klaar voor zijn dat je wordt bevangen met het ‘Mercy Ships virus’. Velen die hier komen, komen graag weer een keer terug! Het zal niet altijd makkelijk zijn, maar dat is persoonlijk voor iedereen. Weet dat je hier aan boord gewaardeerd wordt in wat je ook doet en dat we iedereen nodig hebben!’
Meer lezen over Annerieke? Bezoek haar blog: www.annerieke-mercyships.reislogger.nl.
[Interview: februari 2018]
Voor u ook interessant:
Het is 2011 als Miranda Vermeulen als verpleegkundige aan de slag gaat. Maar al tijdens haar studie neemt ze zich voor om ooit b...
Mercy Ships streeft ernaar om veilige chirurgische zorg toegankelijk te maken voor zoveel mogelijk mensen aan boord van haar var...
De interesse in Mercy Ships en de gratis chirurgische zorg die ze bieden heeft altijd al een rol gespeeld in het leven van de Ni...
