Een bericht over Mercy Ships op LinkedIn wekte zijn nieuwsgierigheid. Henk van Rooijen, gepensioneerd biomedisch elektronicus uit Nijkerk, besloot de sprong in het diepe te wagen en ging afgelopen zomer aan de slag op de Africa Mercy in Gran Canaria, als Project Assistent. We vroegen hem naar zijn avontuur.
Hoe kwam je ertoe om op de Africa Mercy te gaan werken?
“Toen ik op internet meer ging lezen over Mercy Ships was ik al snel onder de indruk van de praktische hands-on mentaliteit van de organisatie en de directe resultaten die daaruit voortkomen. Dat de nood hoog is in arme Afrikaanse landen met beperkte medische en financiële middelen zal voor niemand een verrassing zijn. Fantastisch goed werk dus! De wil en de mogelijkheden waren er om mee te helpen. Zo ging ik voor 24 dagen aan de slag als technisch vrijwilliger in het ‘Project Team’.
Hoe beleefde je de eerste dagen aan boord?
“De sfeer aan boord sprak mij direct aan. Aan de ene kant was er de nodige structuur om met veel mensen aan boord op een kleine ruimte goed te kunnen leven en werken. Aan de andere kant straalt het ook vriendelijkheid en vrolijkheid uit waarin het goed toeven is. Ik kwam in juni direct na aankomst van het schip op de werf aan en maakte daardoor ook mee dat het schip uit het water werd getild. Heel indrukwekkend als je aan boord bent!”
“Het internationale karakter voelde voor mij met een achtergrond als frequent reiziger goed en vertrouwd aan. Natuurlijk was er veel diversiteit door de mix van herkomst en culturele achtergronden. Dat maakt het ook interessant en binnen de open cultuur aan boord werden al snel observaties en meningen uitgewisseld. Dat bleek relatief makkelijk omdat iedereen Engels spreekt en ook de interesse heeft om met anderen te spreken.”
Hoe keek je er als niet-christen tegenaan om bij een christelijke organisatie aan de slag te gaan?
“Voor mijn aanmelding heb ik hier natuurlijk over nagedacht en heb ik daar samen met mijn vrouw Yneke en een van de medewerkers op het kantoor van Mercy Ships Holland over gesproken. Alhoewel ik christelijk ben opgevoed, geloof ik zelf niet in het bestaan van een god. Maar ik heb respect voor anderen die dat wel doen. In het geval van Mercy Ships komt daar het grote respect bij dat ik heb voor het werk dat deze organisatie en dus de mensen, verzetten.”
“Het pakte zoals ik had verwacht goed uit. Binnen het team werd mijn andere achtergrond al snel duidelijk tijdens de dagopeningen. Ik heb hierop geen negatieve reacties gekregen. Het viel mij op dat de uitingen van christenen divers zijn aan boord, van fanatiek tot ‘down-to-earth’. Ik bleef daar als ongelovige best onwennig tegenaan kijken. Het hielp me om af en toe gerustgesteld te worden door de ‘down-to-earth’-gelovigen, als het er in mijn beleving iets te fanatiek aan toe ging. Een swingende vrolijke noot was beslist de inbreng van aanwezige Afrikaanse gelovigen met hun muzikaal begeleide liederen.”
“Als ik mij dan even concentreerde op de werkelijke reden van mijn deelname, waren deze korte momenten van verschil/verbazing steeds snel weer voorbij. Tijdens het werk merkte ik vooral de positieve inzet van iedereen en daarnaast de normale verschillen die er altijd en overal tussen mensen onderling zijn. Zaken als persoonlijkheid, inzichten en vaardigheden die voor mij niet merkbaar met wel- of niet geloven te maken hebben.”
Kwam het leven aan boord verder overeen met de verwachtingen die je van tevoren had?
“Ja hoor, dat kwam aardig overeen met wat ik mij voorstelde, nadat ik mij wat had ingelezen op de website van Mercy Ships. De sfeer aan boord is ontspannen, ondanks de gedrevenheid om zaken op tijd voor elkaar te krijgen. En ook de verzorging met smakelijke warme- en broodmaaltijden aan boord is prima in orde. Omdat ik niet precies wist wat mijn werk aan boord zou inhouden, had ik veel werkkleding bij me die ik niet nodig bleek te hebben, omdat ik ingezet werd voor schoner werk aan de elektrotechniek.”
“De hut viel velen van ons tegen: met 5 of 6 mannen slapen in een heel kleine binnenhut met drie stapelbedden zonder airco (vanwege beperkte stroomvoorziening op de werf) valt niet mee. Het was heet, klam en zonder privacy. Wij maakten er het beste van en op ons verzoek werd er halverwege meer ruimte gemaakt door meer hutten te gaan gebruiken. Hopelijk worden volgend jaren de vele bijna lege verplegershutten hiervoor direct ingezet, want met drie man in dezelfde ruimte is beslist prettiger.”
Vertel eens iets over de werkzaamheden, wat heb je zoal gedaan aan boord?
“De vijfdaagse werkweek begon elke dag met een vroeg ontbijt, gevolgd door werkoverleg. De dag duurde dan met onderbrekingen voor drinkpauzes en lunch tot 17.00 uur. En dan was het ook vaak wel genoeg na flink zweten op bijvoorbeeld het lawaaierige motordek.”
“Dat ik niet in mijn eigenlijke beroep als biomedisch elektronicus aan boord zou werken, was vooraf bekend. Alle medische apparatuur was zorgvuldig afgedekt tijdens de werfperiode, omdat er ook flink veel technisch werk was op de operatiekamers en in de patiëntenzalen. Mijn werk begon met de uitbreiding van de elektrische voorzieningen in de kantoren van de fotografen. In de machinekamer deden wij onderhoud aan het motorbedieningspaneel. Daarna een elektrische groep aanleggen voor een nieuwe vaatwasser bij het Starbucks Café aan boord, waar door de medewerkers al lang naar werd uitgekeken.”
“Eigenlijk was alles leuk om te doen, vooral omdat overduidelijk was dat het echt allemaal gewoon nodig was. Op het eind stond er een grote klus op het programma: het plaatsen en aansluiten van de nieuwe kabels en PLC bestuurde bedieningskast voor de omvangrijke warm- en koudwatervoorziening aan boord. Betrouwbare en hygiënische watervoorzieningen zijn natuurlijk essentieel op het schip. Alles werkt weer goed en de kans op bedieningsfouten en storingen is door toepassing van moderne techniek sterk verminderd. Logisch dat je daar vrolijk van wordt!”
Heb je nog tijd gehad om wat van Gran Canaria te zien?
“In de werkweek kwam ik in de avonduren eigenlijk niet vaak van boord. Na eten en soms even op de computer was het vaak wat koffiedrinken en bijpraten. En een enkele keer lopen naar een ijssalon aan de kust of een biertje drinken dichterbij op het haventerrein. In het weekend zijn wij wel de directere omgeving gaan verkennen en zijn we een paar keer uit eten geweest. Ook maakte ik met een medebemanningslid twee flinke wandelingen langs de kust om een lange GeoCache Multi (puzzel met GPS) tot een goed einde te brengen.”
Hoe was het afscheid, na een aantal weken Africa Mercy?
“Er waren even gemengde gevoelens, moet ik eerlijk zeggen. Een grap en een grol onder het handen schudden: het is best jammer dat het alweer voorbij is en je gedag moet zeggen tegen mensen waarmee je het goed kon vinden. Aan de andere kant is het inmiddels ook goed om weer thuis te komen bij mijn vrouw. De mooiste herinnering aan mijn tijd aan boord is toch vooral het overheersende goede gevoel dat je hebt kunnen meehelpen aan iets wat heel erg nodig is voor mensen die het in het leven vaak minder goed hebben getroffen dan wijzelf. Ik zou graag nog weleens willen gaan, zeker gezien de goede ervaring van deze eerste keer. Maar of het volgende zomer ook werkelijk kan, hangt af van persoonlijke omstandigheden en is zo lang vooruit nog niet goed in te schatten.”
Welke tips heb je voor mensen die overwegen als vrijwilliger aan boord te gaan?
“Geef zo’n gedachte goed de tijd en overleg intussen ook met je omgeving, zeker als het over een lange periode gaat. Neem ook gerust contact op met Mercy Ships in Rotterdam over welk aspect dan ook. Naast andere helpen kan het beslist ook een waardevolle persoonlijke ervaring zijn. Dus durf een stap te zetten als het uiteindelijk goed voelt.”
“Maar wees ook eerlijk naar jezelf over waarom je dit wilt. Misschien is bijvoorbeeld een bijzondere situatie zoals een vlucht uit een werk- of thuisprobleem niet de beste motivatie voor een succesvol verblijf aan boord of de oplossing van die situatie. Durf ook nee te zeggen als dit niet het juiste moment is voor jezelf of je geliefden. En bedenk ook dat er niet veel privacy is en dus inschikkelijkheid is geboden.”
“Aan boord moet je vertrouwde dagelijkse contacten met familie en vrienden tijdelijk inruilen voor nieuwe contacten; iets dat best snel ontstaat als je daar open voor staat. En over de positieve impact die het gezamenlijke werk heeft voor de patiënten in Afrika is door anderen al veel gezegd en dat kan ik alleen maar onderschrijven: die is enorm groot!”
[Interview: september 2017]
