Nadat hij 56 jaar met een gespleten lip had geleefd, was er slechts een operatie van twee uur nodig om Samba’s leven te veranderen.
Samba, een weduwnaar met vier kinderen, werkte als veehouder op het platteland van Senegal, waar hij gediscrimineerd werd vanwege zijn aangeboren aandoening. Hij was eraan gewend geraakt dat zijn gespleten lip hem ongewilde aandacht opleverde. Samba was zo vaak fysiek aangevallen dat hij niet meer wist hoe vaak dit was gebeurd.
Verhaal gaat verder onder de video.
‘Hoe is het om rond te lopen en je zorgen te maken over hoe de mensen op je gezicht zullen reageren? Wat voor soort last draag je dan met je mee?’ vroeg dokter David Chong, de vrijwillige chirurg uit Australië die Samba later zou opereren, zich af.
Tijdens de coronapandemie kon Samba zijn mond achter een mondkapje verschuilen. Hij bracht zijn glimlach over via een warme handdruk en de lachrimpeltjes bij zijn ogen. Dit was de Samba die zichzelf voorstelde toen hij aan boord van de Global Mercy kwam om een gratis operatie te ontvangen.
‘In zijn ogen kun je de pijn zien van de vele negatieve ervaringen die hij in zijn leven heeft gehad. Maar wat mij in het bijzonder aan hem opviel, was dat hij een intrinsiek gevoel van eigenwaarde had,’ vertelde dokter Chong. Dit in tegenstelling tot veel andere volwassenen met een gespleten lip die hij in de loop der jaren heeft geopereerd. ‘Hij was zo innemend. Hij wilde je een verhaal vertellen. Hij wilde meer over je weten en hij wilde met iedereen contact maken.’
Voor Samba was het verblijf aan boord van de Global Mercy een unieke ervaring. ‘De eerste keer dat ik aan boord van het schip kwam, was ik zo bang,’ vertelt hij. Samba bekeek het hele schip en op het bovenste dek van het ziekenhuisschip aangekomen bekeek hij de hoofdstad van zijn land vanuit een nieuw perspectief en huilde.
‘Ik heb veel gemist in het leven’
Samba
Terwijl hij op zijn operatie wachtte, dacht Samba over zijn leven na en vertelde over alle zelfverachting en al het geplaag dat hij had ondergaan. Mensen zeiden dingen tegen me die ik niet eens kan vertellen,’ deelde hij. ‘Ik heb veel gemist in het leven.’
Gedurende de tientallen jaren waarin hij regelmatig bij Mercy Ships diende, had dokter Chong al veel van dit soort patiëntverhalen gehoord. In zijn thuisland was hij het niet gewend om dit soort verhalen te horen. In Australië, zoals in veel westerse landen, worden de meeste gespleten lippen verholpen tegen de tijd dat een kind zijn eerste verjaardag viert. ‘Dan kom je in een land als Senegal, en dan ontmoet je iemand die 56 jaar is en nog steeds een gespleten lip heeft — wauw, hoe is dit gebeurd? Hoe kan het dat je deze leeftijd bereikt zonder dat deze aandoening verholpen is?’
‘Uiteindelijk,’ zegt dokter Chong, ‘is het grote probleem het gebrek aan toegang tot goede gezondheidszorg. Vijf miljard mensen hebben geen toegang tot veilige, betaalbare en tijdige chirurgische hulp. Je kunt gewoon niet geloven dat dit anno 2024 op onze planeet mogelijk is, maar toch is het zo.’ Deze realiteit is de basis van Mercy Ships’ missie om, in navolging van Jezus, levensveranderende hoop en genezing te brengen.
De dag van de operatie
Op de morgen van Samba’s levensveranderende operatie, nam dokter Chong een moment om een persoonlijke bemoediging met hem te delen: ‘We kunnen zien dat je een goed hart hebt. Het maakt niet uit hoe je er uitziet, je bent een heel goed persoon.’
Samba had 56 jaar lang alleen het tegenovergestelde gehoord, maar op deze dag veranderde dat. ‘Ik had nooit gedacht dat mijn aandoening op een dag verholpen zou worden,’ zei Samba. Maar die dag was nu aangebroken. ‘Je hebt een sterk en bijzonder innerlijk, en eindelijk is het zover,’ zei dokter Chong tegen Samba. ‘Ik moest meer dan 24 uur vliegen om hier te komen, en als dat alleen was om jou te ontmoeten en deze operatie uit te voeren, dan was dat het meer dan waard.’
Toen dokter Chong het verloop van de operatie voor hem schetste, verscheen er een ernstige uitdrukking op Samba’s gezicht. Een landgenoot die aan boord werkte, genaamd Bocar Sy, stelde Samba gerust door hem in hun gezamenlijk taal Pulaar uit te leggen dat hij niet stil hoefde te blijven liggen, ondanks dat hij aan een infuus zou liggen. Toen ontspande Samba en giechelde. Dokter Chong vroeg Samba of hij de grote speervormige tand wilde behouden die uit zijn gespleten lip stak. Vol ongeloof keek Samba naar dokter Chong en maakte toen een gebaar alsof hij de tand uitrukte die hem zolang gekenmerkt had.
‘Ik huil omdat ik zo blij ben, niet omdat ik verdrietig ben,’ verduidelijkte Samba. ‘Alles komt goed, en ik kan jullie daar niet genoeg voor bedanken.’
Na de operatie
‘Wat ik me van de operatie herinner, is dat iemand me wakker kwam maken. Ze maakten me wakker en vertelden me dat de operatie klaar was,’ vertelt Samba. ‘Ik voelde geen pijn.’ De volgende dag zat Samba met vernieuwde waardigheid in zijn ziekenhuisbed en huilde tranen van blijdschap terwijl hij in de spiegel keek. Hij kon zijn ogen niet geloven.
Toen hem werd gevraagd of hij er klaar voor was om foto’s te laten maken, grapte Samba met zijn hand over zijn mond: ‘Ik ga niet lachen! Ik heb een prachtig cadeau gekregen, daar wil ik goed voor zorgen en het perfect laten genezen.’ ‘Er is ongetwijfeld iets veranderd in zijn ogen,’ zei dokter Chong verwonderd. ‘Je ziet duidelijk zijn hart oplichten in zijn ogen, nu hij beseft wie hij is —misschien niet eens wie hij is, maar dat de mensen nu kunnen zien wie hij is.’
Weer thuis
Twee weken na zijn operatie mocht Samba het ziekenhuisschip weer verlaten. ‘Ik denk dat hij zich vrij zal voelen,’ veronderstelde dokter Chong. ‘Hij heeft al een levendige persoonlijkheid. Hij gaat ervoor zorgen dat hij een hoop van de verloren tijd inhaalt.’
Weken later, nadat hij thuis weer met zijn familie herenigd was, verklaarde Samba: ‘Ik ben de gelukkigste persoon op aarde.’
