Laurens ten Voorde was afgelopen jaar stuurman op de Africa Mercy. Maar wat houdt het beroep eigenlijk in en wat doet hij als het schip niet vaart? Laurens vertelt ons over zijn werk.
‘In Nederland leer je als maritiem officier voor de combinatie van stuurman en scheepswerktuigkundige. Ik specialiseerde me in de navigatie. Ik heb wel een stageperiode in de machinekamer gewerkt, daardoor begrijp ik het beter wat daar gebeurt. Als ik vaar werk ik op de brug veel samen met engineers. De engineer moet zorgen dat het schip kan varen en wij moeten het schip ergens heen varen. Je hebt elkaar nodig.’
‘Op een schip zijn er normaal gesproken een derde, tweede en eerste stuurman en een kapitein. Ik heb op het HBO mijn vaarbevoegdheid: ‘officier van de wacht’ gehaald. Daarmee mocht ik als derde of tweede stuurman aan de slag. In Nederland leer je op school alles wat je moet weten om kapitein te worden. Daarna heb je alleen nog ervaring nodig op zee. De afgelopen jaren heb ik een deel van die ervaring opgedaan en heb ik de papieren om als Eerste Stuurman te mogen varen.’
Wat houd je werk in als er gevaren moet worden?
‘Voordat we gaan varen maak ik de hele route. Ik lees me dan in over de haven waar we uit vertrekken en naartoe gaan. Dan kijk ik op de kaarten wat de af te leggen afstand is en ga ik rekenen. Daarbij houd ik in de gaten hoe snel we gaan, het te verwachten weer, de stromingen en het tijdverschil.’
‘Tijdens het varen loop ik als stuurman normaal gesproken 8 uur per dag wacht op de brug waar we het schip navigeren en de voortgang van de reis monitoren. Tijdens het varen is de brug ook het ‘commandocentrum’ van het schip en houden we alle alarmen zoals branddetectoren en de ‘112 telefoonlijn’ aan boord in de gaten. Daarnaast doe ik 2 uur extra taken zoals het onderhouden van het schip, het trainen van de bemanning voor noodsituaties en het voorbereiden van de routes.
‘Bij Mercy Ships varen we niet zo veel, dus besteden we de meeste tijd aan deze ‘extra taken’. Ik zorg bijvoorbeeld ervoor dat onze navigatie en radiosystemen, kaarten en boekwerken zowel elektronisch als op papier up-to-date zijn. Iedere dag is een van de stuurlui verantwoordelijk voor het monitoren van de veiligheid aan boord en houden we zaken in de gaten zoals het weer, de lijnen waarmee het schip aan de kade ligt en het onderhoudswerk dat bezig is. Aan boord heb ik eerst een periode de navigatie gedaan en daarna ben ik bezig geweest met de veiligheid en training aan boord. ‘
‘Ik zie veel meer van de grootsheid waar we doorheen varen. Ik heb de maan op zien komen en wist niet dat dit zo bijzonder was.’
Wat zijn de leukste dingen?
‘Het varen! Iedereen was blij toen we een nachtje gingen varen naar Las Palmas. Als je een keer in de zoveel maanden vaart, heb je nooit een saaie nacht. Ook vond ik het voorbereiden en uitvoeren van de oefeningen op de Africa Mercy heel leuk, omdat ik een speciale positie had tijdens een oefening. Ik wist altijd hoe en waar een bepaalde oefening zou zijn. Het was een traditie om het zo onverwacht mogelijk te houden. We keken of we iets anders konden doen dan mensen zouden verwachten. Met bijvoorbeeld een slachtoffer die helemaal in de make-up is; dan schminkt een van de bemanningsleden met een theaterachtergrond een vrijwilliger, zodat het net een echt slachtoffer lijkt.’
Waarom Mercy Ships?
‘Ik heb na mijn studie eerst drieënhalf jaar op cruiseschepen gevaren; daar heerst een andere cultuur die ik niet altijd meer kon waarderen. Het maakt verschil dat mensen bij Mercy Ships niet aan boord werken omdat ze ‘moeten’, maar omdat ze er willen zijn. Dat zorgt voor een groot verschil in mentaliteit.’
Wat is je drijfveer voor dit beroep?
‘Eerst had ik me aangemeld voor de selectie van de luchtvaartopleiding; daar komt normaal gesproken maar 10% door. Ik wist ik dat ik een back-up nodig had. Op een vakantie in Vlissingen liep ik over de boulevard langs de Westerschelde. Bij het standbeeld van Michiel de Ruyter liggen wat loodsbootjes die loodsen naar de schepen brengen. We keken vaak naar die bootjes. Op een gegeven moment zocht ik uit wat je moet doen om loods te worden. Ik kwam terecht bij het beroep stuurman. Dat klonk op zich interessant en het was redelijk vergelijkbaar met de luchtvaart. Ergens halverwege de luchtvaartselectie ben ik afgevallen en toen ging ik de scheepvaart in.’
‘Ik wil soms dingen iets te goed, iets te mooi en iets te grondig doen.’
‘Door de scheepvaart heb ik ondervonden dat varen eigenlijk een veel relaxtere manier is van reizen. Neem het water; ik zie het voor drie weken achter elkaar, maar daardoor zie ik veel meer van de grootsheid waar we doorheen varen. Ik heb walvissen gezien, dolfijnen en ik heb de maan op zien komen. Ik wist niet dat dit zo bijzonder was. De zon zie je een uur van te voren door het licht opkomen. Maar de maan komt opeens op, want die reflecteert het licht. Dus die heeft geen gloed en kondigt zich niet aan.’
Wat kenmerkt jou professioneel en persoonlijk?
‘Ik kan mijn werk doen op een manier dat ik op tijd klaar ben en het minimale doe, maar dat het niet uitmuntend is. Of ik kan mijn werk doen met inzet van al mijn capaciteiten en energie. Gewoon dat stapje extra zetten: daar ga ik voor. Ik wil een bepaalde taak doen en het ook echt goed doen; al duurt het twee uur of zes uur. Soms wil ik dingen iets te goed, iets te mooi en iets te grondig doen. Het lastige is ook om dingen neer te leggen en te besluiten om morgen verder te gaan. Soms kijk ik op het eind terug en dan denk ik: was dit het waard om er zoveel emotie of frustratie in te stoppen?
‘Verder is het in mijn beroep als stuurman belangrijk dat ik rustig blijf in noodgevallen. Ik heb voor mijn tijd op de Africa Mercy op andere cruiseschepen gewerkt met mensen die in een redelijk simpele verkeerssituatie op zee, zoals het passeren van een visserschip, al gespannen raken en erg ruim van tevoren een uitweg gaan zoeken, terwijl deze situatie zich uiteindelijk vanzelf oplost. Als de druk hoog is, deal ik gewoon met de situatie. Ik laat me niet heel erg op de kast jagen. Verder vind ik het belangrijk dat je iets doet omdat je in the end het beste wilt doen. Je doet het zonder een andere reden erachter; het beste voor iedereen er uithalen. Niet dat je net iets achterhoudt zodat je er zelf beter uitkomt.’
Wat was het leukste op de Africa Mercy?
‘Ik denk dat het normaal gesproken niet zo is, maar omdat we nu met 100-150 mensen aan boord zaten kende je bijna iedereen. Wat ik heel leuk vond en niet vaak genoeg deed was in midship zitten. Midship is een grote ruimte met twee verdiepingen. Boven heb je een paar banken en het internetcafé. Het is een mooie open ruimte. Vaak zijn er mensen die bijvoorbeeld een spelletje willen spelen, die komen in de avond daar naartoe. Ik liep er weleens ’s avonds na mijn werk langs om te kijken of er iemand een leuk spelletje deed. Dat je op zo’n prettige manier met elkaar om kan gaan, zonder dat verschillen zoals achtergrond, leeftijd, functie en inzet uitmaken, zorgt ervoor dat je echt het gevoel hebt deel uit te maken van de community aan boord.’
Vind jouw plek aan boord
Bij Mercy Ships zet je zowel je professie als persoonlijkheid in om levens te veranderen en de patiënten te dienen die geen toegang hebben tot medische zorg. We zoeken mensen zoals jij om met ons mee te doen! Wil jij het verschil maken? Ga naar mercyships.nl/makeyourmark en meld je aan.
